رسم روزه داري در نزد اعراب جزيره العرب سابقه اي قديمي و ماقبل از اسلام داشته است.چنانکه به روايت مورخان اسلامي عبدالمطلب جد محمد سالي يکبار براي عبادت "الله" که قبيله قريش متولي معبد او بودند انزوا مي گزيد و در اين مدت روزه مي گرفت.
ولي در زمان ظهور اسلام سابقه مهم ديگري نيز در اين زمينه وجود داشت و آن روزه يکماه "مانويان" در هرسال بود که به يادبود زندان و مرگ ماني گرفته مي شد.و با روز مقدس "به ما" معادل روز فطر مسلمانان ،پايان مي يافت.اين روزه که همزمان با عيد پاک مسيحيان بود در ماه فروردين برگزار مي شد.
در نخستين سال هجرت به مدينه ،محمد روز دهم محرم را که يک روز مذهبي قديمي معادل با دهم "تشرين"يهوديان بود براي روزه تعيين کرد.اندکي بعد از آن تمام ماه عبادت کليميان "ماه کيپور" را ماه روزه داري مسلمانان مقرر داشت.ولي بعد از قطع رابطه با يهوديان مدينه و تغيير قبله مسلمانان از بيت المقدس به مکه ،اين ماه عبادت به ماه "رمضان" تغيير يافت.
بسياري از محققان اين قانون روزه داري ماه رمضان را نشاني از اين دانسته اند که شارع اسلام از وضع جغرافيايي و اقليمي مناطقي از جهان که در آنها گاهي طول روز از بيست ساعت بيشتر است و در مناطقي نيز حتي خورشيد غروب نمي کند ،بي خبر بوده است!گولد تسيهر در اشاره بدين مشکل مي پرسد "آيا مي بايد فرض کرد که اين مقررات مربوط به همه جهانيان ميشود يا نه،مربوط به ساکنان شبه جزيره عربستان؟"زيرا که محتوي آنها اختصاصاً مناطق گرم آفتابي اين شبه جزيره و مسائل روزمره صحرانشينان آن را در بر مي گيرد و هيچ محلي در آن براي ساکنان مناطق سردسير و غير آفتابي کره زمين که ممکن است مسلمان شوند! منظور نشده است!
طبق آيه 179 بقره گرفتن روزه بر مسلمانان واجب شده"اي کساني که ايمان آورده ايد روزه گرفتن بر شما نوشته شد(واجب شد)همانگونه که بر کساني پيش از شما نوشته شد(واجب شد)"
واضح است که منظور قران از "کساني پيش از شما" پيروان اديان يهود و مسيحيت است.ولي در تورات دستور صريحي براي روزه گرفتن وجود ندارد.چهل روز روزه داري موسي و ايليا نيز بطور اتفاقي بدون دستور يهوه و خارق عادت بوده است.يهودي ها در مواقع ظهور مصيبت عام ،روزه غير مرسوم مي گيرند.تنها روزه شرعي و دستوري تورات يوم "کيپور" (روزه کفاره) است يهودي ها در پايان عيد کرناها که مطابق با ماه سپتامبر و اکتبر است براي اظهار ندامت و طلب بخشش گناهان در روز "کفاره" بمدت 24 ساعت روزه مي گيرند.البته روزه هاي غير دستوري موقتي ديگري نيز براي يادبود خرابي معبد اورشليم و امثال آن مرسوم است.
در دين عيسي نيز کوچکترين دستوري و يا اشاره اي به لزوم و حتمي بودن روزه ديده نمي شود.مسيحيان حتي روزه کفاره نيز نمي گيرند!
مسيح در خصوص روزه مي گويد"روزه عملي است که آدمي بايد در دل خود انجام دهد نه اينکه بر سبيل عادات و تشريفات روزه بگيرد"
دين زرتشت سومين ديني است که قرآن ان را دين برحق و صاحب کتاب آسماني مي خواند.در دين زرتشت نيز نه تنها مطلبي بر وجوب روزه گرفتن وجود ندارد!بلکه بر عکس زرتشت پيروان خود را از امساک در غذا خوردن منع مي کند و مي گويد:"کسي که چيزي نمي خورد نيروي کافي براي انجام کارهاي سنگين و مقدس ندارد"
دستور قرآن تنها متکي بر همان عادات و سنتي بوده که قبل از ظهور اسلام در عربستان و بخصوص در بين قريش و حنفا متداول بوده که ريشه اين سنت نيز متاثر از آداب و رسوم مانويان بوده .در اين دوره رسم متفکران و بزرگان عرب بر اين بود که مدتي از سال را به عبادت و تقرب خدا(الله بت بزرگ )مشغول ميشدند.عبدالمطلب نيز از کساني بود که سالي يک ماه در غار حرا معتکف مي شد.مورخين علاوه بر او از "ورقه بن نوفل" و "اميه بن مغيره" نيز نام مي برند.يعقوبي مورخ مشهور در جلد دوم کتاب خود مي نويسد:عبدالمطلب در زمان جاهليت؟!سنت هايي داشت که در اسلام تثبيت شده مانند:"حرام دانستن مسکرات-زنا-حد زدن زنا کار-تحريم ازدواج با محارم-جلوگيري از سرزده وارد شدن به منزل –عريان طواف کعبه کردن-4 ماه حرام-مباهله کردن .."
با توج به مطالب فوق ميتوان نتيجه گرفت که برخلاف آنچه که در قرآن ذکر شده روزه در اديان رسمي گذشته جايي نداشته و ابتکار محمد بوده است و نسبت دادن اين امر به خداي حکيم غير معقول بنظر ميرسد مخصوصاً با وضعيت جغرافيايي حاکم بر زمين که اين خدا از آن بي خبر بوده!
ولي در زمان ظهور اسلام سابقه مهم ديگري نيز در اين زمينه وجود داشت و آن روزه يکماه "مانويان" در هرسال بود که به يادبود زندان و مرگ ماني گرفته مي شد.و با روز مقدس "به ما" معادل روز فطر مسلمانان ،پايان مي يافت.اين روزه که همزمان با عيد پاک مسيحيان بود در ماه فروردين برگزار مي شد.
در نخستين سال هجرت به مدينه ،محمد روز دهم محرم را که يک روز مذهبي قديمي معادل با دهم "تشرين"يهوديان بود براي روزه تعيين کرد.اندکي بعد از آن تمام ماه عبادت کليميان "ماه کيپور" را ماه روزه داري مسلمانان مقرر داشت.ولي بعد از قطع رابطه با يهوديان مدينه و تغيير قبله مسلمانان از بيت المقدس به مکه ،اين ماه عبادت به ماه "رمضان" تغيير يافت.
بسياري از محققان اين قانون روزه داري ماه رمضان را نشاني از اين دانسته اند که شارع اسلام از وضع جغرافيايي و اقليمي مناطقي از جهان که در آنها گاهي طول روز از بيست ساعت بيشتر است و در مناطقي نيز حتي خورشيد غروب نمي کند ،بي خبر بوده است!گولد تسيهر در اشاره بدين مشکل مي پرسد "آيا مي بايد فرض کرد که اين مقررات مربوط به همه جهانيان ميشود يا نه،مربوط به ساکنان شبه جزيره عربستان؟"زيرا که محتوي آنها اختصاصاً مناطق گرم آفتابي اين شبه جزيره و مسائل روزمره صحرانشينان آن را در بر مي گيرد و هيچ محلي در آن براي ساکنان مناطق سردسير و غير آفتابي کره زمين که ممکن است مسلمان شوند! منظور نشده است!
طبق آيه 179 بقره گرفتن روزه بر مسلمانان واجب شده"اي کساني که ايمان آورده ايد روزه گرفتن بر شما نوشته شد(واجب شد)همانگونه که بر کساني پيش از شما نوشته شد(واجب شد)"
واضح است که منظور قران از "کساني پيش از شما" پيروان اديان يهود و مسيحيت است.ولي در تورات دستور صريحي براي روزه گرفتن وجود ندارد.چهل روز روزه داري موسي و ايليا نيز بطور اتفاقي بدون دستور يهوه و خارق عادت بوده است.يهودي ها در مواقع ظهور مصيبت عام ،روزه غير مرسوم مي گيرند.تنها روزه شرعي و دستوري تورات يوم "کيپور" (روزه کفاره) است يهودي ها در پايان عيد کرناها که مطابق با ماه سپتامبر و اکتبر است براي اظهار ندامت و طلب بخشش گناهان در روز "کفاره" بمدت 24 ساعت روزه مي گيرند.البته روزه هاي غير دستوري موقتي ديگري نيز براي يادبود خرابي معبد اورشليم و امثال آن مرسوم است.
در دين عيسي نيز کوچکترين دستوري و يا اشاره اي به لزوم و حتمي بودن روزه ديده نمي شود.مسيحيان حتي روزه کفاره نيز نمي گيرند!
مسيح در خصوص روزه مي گويد"روزه عملي است که آدمي بايد در دل خود انجام دهد نه اينکه بر سبيل عادات و تشريفات روزه بگيرد"
دين زرتشت سومين ديني است که قرآن ان را دين برحق و صاحب کتاب آسماني مي خواند.در دين زرتشت نيز نه تنها مطلبي بر وجوب روزه گرفتن وجود ندارد!بلکه بر عکس زرتشت پيروان خود را از امساک در غذا خوردن منع مي کند و مي گويد:"کسي که چيزي نمي خورد نيروي کافي براي انجام کارهاي سنگين و مقدس ندارد"
دستور قرآن تنها متکي بر همان عادات و سنتي بوده که قبل از ظهور اسلام در عربستان و بخصوص در بين قريش و حنفا متداول بوده که ريشه اين سنت نيز متاثر از آداب و رسوم مانويان بوده .در اين دوره رسم متفکران و بزرگان عرب بر اين بود که مدتي از سال را به عبادت و تقرب خدا(الله بت بزرگ )مشغول ميشدند.عبدالمطلب نيز از کساني بود که سالي يک ماه در غار حرا معتکف مي شد.مورخين علاوه بر او از "ورقه بن نوفل" و "اميه بن مغيره" نيز نام مي برند.يعقوبي مورخ مشهور در جلد دوم کتاب خود مي نويسد:عبدالمطلب در زمان جاهليت؟!سنت هايي داشت که در اسلام تثبيت شده مانند:"حرام دانستن مسکرات-زنا-حد زدن زنا کار-تحريم ازدواج با محارم-جلوگيري از سرزده وارد شدن به منزل –عريان طواف کعبه کردن-4 ماه حرام-مباهله کردن .."
با توج به مطالب فوق ميتوان نتيجه گرفت که برخلاف آنچه که در قرآن ذکر شده روزه در اديان رسمي گذشته جايي نداشته و ابتکار محمد بوده است و نسبت دادن اين امر به خداي حکيم غير معقول بنظر ميرسد مخصوصاً با وضعيت جغرافيايي حاکم بر زمين که اين خدا از آن بي خبر بوده!
سلام عزیز
پاسخحذفدرباره تثبیت شدن سنتهای عبدالمطلب در اسلام کاملا نظر درستی دارید. اما توجه داشته باشید که هرکس که در جامعه جاهلیت زندگی کند الزاما جاهل نیست و به سنتهای جاهلیت عمل نمیکند هانطور که شما در جامعه شیعه زندگی میکید ولی شیعه نیستید.
---------------------------------------
آنچه که جاهلان به آن عمل میکردند زناو... بود و عبدالمطلب آنها را حرام میدانست. پس حرام دانستن آن اعمال ، فکری مترقی وضد رفتار جاهلیت بود وطبیعی است که اسلام افکار مترقی را تثبیت میکند.
---------------------------------------
دراین یک صفحه متنی که شما مرقوم فرموده اید آنقدر اشتباه وجود دارد که نمیشود درفرصت کوتاهی به آن جواب داد.
توصیه من به شما اینست : اول به اعتقادات خود کافر شو و بعد به عقل سلیم رجوع نما واز نو بیاندیش.
-------------------------------------
اميرمومنان در اين باره مي‌فرمايد: روزه عبادت قديمي است كه خدا هيچ امتي را از آن معاف نكرده است. اما لزومي ندارد كه روزه وضع شده براي پيشينيان شبيه روزه مسلمانان باشد.
تفاوت روزه در اديان از جهت تعداد روزها و چگونگي روزه‌هاست، هرچند در اديان مختلف جزئيات و كيفيت روزه تفاوت دارد اما اصل حكم روزه وجود دارد و هدف آن بطور كلي تهذيب نفس و ايجاد طهارت و پاكي معنوي و رفع رنج و بلاست .